ڤی تی پی چ کێشەیەک چارەسەر دەکات؟

لە بەشی پێشوودا فێربووین کە ڤیلانەکان لە ڕووی ناوخۆییەوە گرنگن بۆ سویچێک و بە دەست ڕێکدەخرێن. باشە، ئەگەر قووڵتر بیری لێ بکەیتەوە، ئەمە سنووردارکردنێکی گەورەیە، چونکە گریمان تۆ ڤیلانێکی نوێ دروست ئەکەیت و پێویستت پێیەتی، ئایا ئەبێت لە 100 سویچدا دروستی بکەیت و داینێیت؟ ئەمە پرۆسەیەکی خاو و بێ بایەخە و تووشی هەڵەی زۆر دەبێت. بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشەیەی قەبارەدانان، پرۆتۆکۆڵی VLAN Trunking Protocol (VTP)  ناسێنراوە.

VTPپرۆتۆکۆڵێکی پەیام ناردنی چینی دووەمە کە بۆ بەڕێوەبردنی دروستکردن و سڕینەوەیڤیلان و پاراستنی یەکدەنگی دەیتابەیسی ڤیلان لەسەر ئاستی نێتۆرک داڕێژراوە. بە بەکارهێنانی ئەم پرۆتۆکۆڵە، بەڕێوەبەری نێتۆرک دەتوانێت ڤیلان زیاد بکات یان بیسڕێتەوە و ئەو گۆڕانکاریانە بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیکی بۆ هەموو سویچەکانی تری ناو نێتۆرکەکە بڵاوبکرێتەوە. بەبێ VTP سویچەکان زانیاری دەربارەی ڤیلانەکان ئاڵوگۆڕ ناکەن.

ئەمەش بەم جۆرەیە کە یەک یان چەند سویچێک ڕۆڵی VTP Server ی بۆ دیاری دەکرێت. هەر نوێکارییەک کە لەسەر ئەم سویچانە ئەنجام بدرێت لە ڕێگەی VTP دەنێردرێت بۆ سویچەکانی تر کە کە پێیان دەوترێتVTP Clients .

دۆمەینی VTP

دۆمەینی VTP لەلایەن هەموو سویچەکانەوە پێناسە دەکرێت کە هەمان ناوی دۆمەینی VTPـیان هەیە. بەڵام ئاگاداربە کە سویچێک دەتوانێت تەنها لە یەک دۆمەیندا بێت. 

بە شێوەیەکی بنەڕەتی، سویچەکانی سیسکۆ ناوی دۆمەینی VTP یان بۆ دانەنراوە. کاتێک ڕیکلامێکی VTP لە ڕێگەی بەستەرێکی سەرەکییەوە وەردەگرن، ناوی دۆمەین و ژمارەی پێداچوونەوەی  VTPکە پێی دەوترێت (revision number) لە نامەکەدا هەیە. هەروەها دەتوانرێت ناوەکە بە دەستی ڕێکبخرێت بە بەکارهێنانی فرمانی vtp name.

هەموو ئەو گۆڕانکارییانەی کە لەسەر سێرڤەری VTP ئەنجام دەدرێن تەنها بۆ سویچەکانی ناو دۆمەینی VTP بڵاودەکرێنەوە. ئەگەر سویچێک هەبێت کە بە ناوی دۆمەینی VTP جیاواز ڕێکخرابێت، ئەوا ڕێکلامەکان وەرناگرێت و دەیتابەیسی ڤیلانی خۆی نوێ ناکاتەوە. 

دۆخەکانی VTP

وەشانی VTP

وەشانی  VTP 1

وەشانی VTP 1 پشتگیری ئەم تایبەتمەندیانەی خوارەوە دەکات:

• پێشوەخت لەسەر سویچە کۆنەکانی سیسکۆ دانراوە.
• سویچی ترانسپارێنتی VTP پەیامەکانی VTP تەنها لە حاڵەتێکدا دەگوازێتەوە کە دۆمەین و وەشان لە پەیامەکەدا یەکسان بێت بە دۆمەین و وەشانی خۆی.
• تەنها پشتگیری لە مەودای ئاسایی ڤیلاندەکات (1-1005) تەنانەت لە دۆخی ترانسپارێنتیشدا.
• TLV  ـە نەناسراوەکان (Type-Length-Value) کانسڵ دەکاتەوە و لایدەبات.

VTP وەشانی 2

VTP وەشانی ٢ ئەم پێشکەوتنانەی خوارەوەی هەیە بە بەراورد بە وەشانی یەکەم:

• پێشوەختە بۆ سویچەکانی سیسکۆی مۆدێرن دانراوە.
• سویچی ترانسپارێنتی VTP پەیامەکانی VTP دەگوازێتەوە بەبێ پشکنینی ناوی دۆمەین و ژمارەی وەشانەکەی.
• پشتگیری لە مەودای درێژکراوەی ڤیلانناکات و سەپۆرتی (1 بۆ 1005) دەکات لە دۆخی ترانسپارێنتدا.
• کاتێک زانیاری نوێ لە پەیامەکانی VTP وەرگیرا، پشکنینی  consistency  ئەنجام نادرێت. ئەگەر MD5 digest لەسەر پەیامێکی VTP وەرگیراو ڕاست بێت، ئەوا زانیارییەکان وەردەگیرێت بەبێ کێشە.
• TLV  نەناسراوەکان (Type-Length-Value) دەگوازێتەوە.

VTP وەشانی 3

VTP وەشانی ٣ چەندین تایبەتمەندی و پێشکەوتنی گرنگی هەیە بە بەراورد بە v1 و v2 وەک:

• پشتگیری لە مەودای درێژکراوەی ڤیلان دەکات (ڤیلان 1006 تا 4094) لە ڕێکلامەکاندا. V1 و V2 تەنها لەگەڵ ڤیلان 1 تا 1005 کاردەکەن.
• پشتگیری لە ڤیلانی تایبەت (Private VLAN) دەکات ڤیلانی تایبەت تەکنیکێکە بۆ دابەشکردنی یەک ڤیلان بۆ چەندین ڤیلانی بچووکتر کە پێی دەوترێ  Sub-VLAN.
• پشتگیری لە ڕێکلامی زانیارییەکانی Multiple-Spanning-Tree (MST) دەکات.
• پشتگیری لە enhanced authenticationدەکات.دەتوانرێت وشەی نهێنی وەک hidden  یان secret ڕێکبخرێت.
• پشتگیری لە بژاردەی کوژاندنەوەی VTP دەکات. لە V1 و V2 تەنها دەتوانیت VTP لە دۆخی ترانسپارێنتدا دابنێیت بەڵام ناتوانیت بە تەواوی بیکوژێنیتەوە.
• کۆنترۆڵی زیاتری بەسەر دەیتابەیسی ڤیلانهەیە لە ڕێگەی چەمکی VTP primary server  و VTP secondary server.کێشەی ئەوە چارەسەر دەکات کە revision number تووشی overwrite  ببێت کە لە VTP version1 و VTP version 2 هەیە. تەنانەت ئەگەر سویچێکی دیکەی دەرەکی یان ناوەکی (rouge) بە هەمان دۆمەین و ناو و پاسۆرد خۆی وەک سێرڤەرێکی VTP بناسێنێت و ژمارەی Revisionـی بەرزتر بێت هێشتا ناتوانێت زاڵ ببێت و دەیتابەیسی نێتۆرکەکە بگۆڕێت، چونکە ئەو ئیمتیازاتانەی نابێت کە سێرڤەرەکە ئەسڵییەکە هەیەتی (ئەمە بە شێوەی دەستی لەلایەن بەڕێوەبەری نێتۆرکەکەوە دروست دەکرێت).

VTP Revision Number

سویچەکان ژمارەی پێداچوونەوەی VTP بەکاردەهێنن بۆ بەدواداچوون بۆ گۆڕانکارییەکانی دەیتابەیسی ڤیلانەکان. لە 0 دەست پێدەکات و بۆ هەر گۆڕانکارییەکی ڤیلان  و ئەم ژمارەیە وردە وردە لەگەڵ گۆڕانکارییەکان زیاد دەکرێت، بۆ نموونە کە ڤیلان زیاد دەکرێت یان ڤیلان دەسڕدرێتەوە و هتد، ژمارەکە بە 1 زیاد دەکرێت و بە ڕیکلام دەنێردرێت بۆ هەموو VTP clientsـەکانی تری ناو دۆمەینەکە. بۆیە هەموو سویچەکانی ناو دۆمەینی VTP دەبێت هەمان ژمارەی پێداچوونەوەیان هەبێت لە هەر کاتێکدا. ئەگەر سویچێک پەیامی VTP وەربگرێت و ژمارەی پێداچوونەوە لە نوێکردنەوەکەدا زیاتر بێت لە ژمارەی خۆی ئەوا تەنها داتاکان پرۆسێس دەکات. 

بڕینی  VTP

لە کاتی بەکارهێنانی VTP هەموو سویچەکان هەموو ڤیلانەکانیان هەیە، چونکە VTP دەیتابەیسی ڤیلانی هەموو ئامێرەکانی ناو دۆمەینەکە هاوکات دەکات. ئەگەر بۆ نموونە تۆپۆلۆجیی نێتۆرکێک 100 ڤیلانی هەبێت، هەر سویچێک ئەم 100 ڤیلانەی لە دەیتابەیسدا هەیە و ڕێگەی پێدراوە لەسەر بەستەرەکانی trunk و هەموو سویچێک فرەیمی BUM لە هەموو ڤیلانەکانەوە وەردەگرێت. بەڵام چی ئەگەر تەنها لە 3ڤیلاندا ئێمە ئامێر و یوزەرمان هەبێت، بۆچی ئەم زانیارییانەی 97 ڤیلانەکەی تریش وەرگرن؟ ئەم هەموو باندویثە بۆچی بەبێ مانا بڕوات. هەر بۆیە تایبەتمەندی VTP pruning ناسێنراوە کە بە بڕینی ڤی تی پی دەناسرێت و بۆ چارەسەرکردنی ئەم بەکارهێنانە زیادانە. 

VTP Pruning  هاتوچۆی BUM  لەسەر بەستەرەکانی trunk سنووردار دەکات کاتێک دەڕوات بەرەو سویچێک کە هیچ کڵاینتێکی نییە لەو ڤیلانەدا. وێنەی ٢ تۆپۆلۆجیی نێتۆرکێک نیشان دەدات بەبێ چالاککردنی  VTP Pruning.  PC1 فرەیمێکی پەخش لە ڤیلان 20 دەنێرێت. تێبینی بکە کە تەنها سێ کڵاینت کۆتایی لەم ڤیلانەدا بەستراوەتەوە  PC1، PC2،و PC3 بەڵام فرەیمی پەخشەکە دەچێتە سەر هەموو سویچێک لە نێتۆرکەکەدا، هەرچەندە  SW2، SW3، SW4، و SW6 هیچ کڵاینتێکیان لەم ڤیلانەدا نییە.

وێنەی ٣ تۆپۆلۆجیی نێتۆرکێک نیشان دەدات کە VTP و VTP Pruning چالاک کراوە. PC1 فرەیمێکی پەخش لە ڤیلان 20 دەنێرێت. تێبینی بکە کە فرەیمی پەخش تەنها بۆ ئەو سویچانە دەچێت کە کڵاینتیان لەمڤیلانەدایە - SW1، SW5، و SW7. VTP Pruning ئەم ڤیلانەی لە بەستەرەکانی trunk بەرەو سویچەکان لابردووە کە هیچ کڵاینتیکی کۆتایییان نییە.